Na forexie polskie firmy straciły miliardy. NIK ostrzega

W ciągu zaledwie czterech lat, od 2012 do połowy 2016 roku, straty polskich firm na rynku forex wynosiły ponad 2 mld złotych. W celu ochrony użytkowników tego wirtualnego rynku NIK zalecił zakaz reklamowania instrumentów rynku forex oraz objęcie internetowych kantorów nadzorem państwa. Takie wnioski wysunęła Izba po przeprowadzonej  kontroli.

Według szacunków NIK rynek forex w skali międzynarodowej generuje obroty finansowe o ogromnej skali. Biorą w nim udział jednak również klienci nieprzygotowani do tego, którzy liczą na szybki i łatwy zysk  za sprawą krótkoterminowych zmian kursów walut. Inwestycje na rynku forex są jednak ryzykowne. Tylko w ciągu 4 lat polskie firmy straciły w ten sposób 2,1 mld zł. Poza tym na posiedzeniu poruszona została kwestia prężnie rozwijających się kantorów online. W roku 2015 skala ich obrotów wyniosła już 30 mld zł.

Kontrola przeprowadzona przez NIK objęła takie instytucje jak NBP, UOKiK, UKNF i Ministerstwo Finansów. Wynika z niej, że jedynie KNF podejmowały jakiekolwiek działania w zakresie ochrony uczestników tego wirtualnego rynku finansowego. UKNF regularnie monitorował firmy inwestycyjne i wydawał dla nich wytyczne. Jednak działania te nie zawsze były skuteczne, gdyż często usługi forex są oferowane spoza granic kraju.

Poza tym Naczelna Izba Kontroli zwraca uwagę na to, że UOKiK nie skorzystał ze swoich nowych uprawień, a więc tzw. tajemniczego klienta. Nie było też należytej wymiany informacji między UKNF, UOKiK oraz Rzecznikiem Finansowym. Poza tym Ministerstwo Finansów wciąż nie opracowało przepisów, które regulowałyby nadzór nad działalnością kantorów internetowych, mimo że po słynnej aferze Amber Gold rekomendował to Komitet Stabilności Finansowej.

Po zakończonej kontroli UKNF przekazał do ministerstwa projekt nowelizacji ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Nowe prawo ma pozwalać na blokowanie stron podmiotów, które oferują usługi rynku forex, a jednocześnie znajdują się na liście ostrzeżeń publicznych. Poza tym podniesione mają zostać też grzywny za oferowanie usług finansowych bez odpowiedniego zezwolenia. Poza tym po kontroli NIK sugeruje się wprowadzenie zakazu reklamowania instrumentów finansowych, które oferuje rynek forex. Kantory internetowe mają z kolei zostać objęte nadzorem organu państwa. Maklerzy, którzy nie posiadają zezwolenia na prowadzenie działalności mają być tez skuteczniej ścigani i odpowiednio karani. Ministerstwo przyjęło wnioski NIK ze sporym zainteresowaniem.

Warto też wspomnieć, że kilka dni temu w życie weszła marcowa nowelizacja ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Wprowadziła ona zakaz marketingu instrumentów rynku forex poprzez podmioty trzecie. Poza tym do konsultacji międzyresortowych trafił projekt dotyczący nadzoru nad kantorami internetowymi. Prace mają według obietnic przebiec ekspresowo. Ministerstwo Finansów przyznało też, że w ostatnim czasie zaniedbana została kwestia bezpieczeństwa użytkowników wirtualnego rynku finansowego, ale ma się to wkrótce zmienić.